Nafarroako meteorologia eta klimatologia
Intsolazio - Meteo Navarra

Intsolazio


Intsolazio Denbora edo Intsolazioa, denbora tarteen batuketa da, non eguzkiaren zuzeneko erradiazioak (eguzki izpiei perpendikularrean neurtua) 120W/m²ko gainditzen duen. Intsolazioa neurtzeko beste era bat, eguzki erradiazio globalean oinarriturikoa, zera litzateke: Eguzki erradiazio globala, lur atmosfera kanpoko eguzki erradiazio potentziala baino 0,4 aldiz handiagoa ematen den denbora tarteen batuketa bezala, biak plano horizontalean neurtuak.

Biak ordutan neurtzen dira.

Intsolazio orduen kalkuloa, piranometroek neurtutako eguzki erradiazio globalean oinarriturik


Munduko Meteorologia Erakundeak (WMO) duela gutxi Intsolazio kontzeptua zehazteak, berau ordutan neurtzeko tresneria automatikoa garatu eta ekoiztea ekarri du.

Leku bateko intsolazio denbora edo intsolazioa hurrengo moduan definitzen da. Denbora zatiketen batuketa (ordutan) non berauen eguzki erradiazio zuzenak (eguzkiari normala) 120W/m²-ko atalasea gainditzen duen.

Neurketa hau egiteko zundarik konplexuen eta zehatzenak pirheliometro trakzionatuak dira, kolimatzaile batez baliatuz eguzkiren ibilbidea jarraitzeko gai dira. Zunda hauek eguzki erradiazio zuzena neurtzen dute eta 120W/m²-ko atalasea gainditzen duten neurketa guztiek lehen adierazitako baldintza betetzen dute. Baina pirheliometroetaz baliatuz intsolazioa neurtzeko soluzioa garestiegia da.

Eguzki jarraitzailea

Pirheliometroa
Soluzio eskuragarriago bat piranometroek neurtutako eguzki erradiazio globalean oinarritutako intsolazioa balioztatzea da, hauek estazio meteorologiko automatiko gehienetan ezarriak baitira. Baina kasu honetan, ezin dugu WMO-ak zehaztutako definizioa erabili, piranometroak plano horizontalean finkatuak jartzen baitira, eta ez dute eguzkiaren ibilbidea jarraitzen. Adibidez, izan daitezke zerua erabat estalitako udako zenbait egun, non erradiazio barreiatua erradiazio globala baino handiagoa den. Kasu honetan, piranometroak intsolazioa neurtuko du, erradiazio zuzena oso baxua den arren.

Duela gutxi, Royal Dutch Meteorological Institute-ko (KNMI) teknikariek ordezko algoritmo bat proposatu dute. Hauek proposatu eta saiatutako algoritmoak intsolazioa edo intsolazio denbora modu honetan definitzen dute. Denbora zatien batuketa (ordutan) non eguzki erradiazio globala, eguzki erradiazio potentziala lurreko kanpoaldeko atmosferan baino 0,4 aldiz handiagoa den, biak ere, plano horizontalean neurtuta.

Piranometroa

Intsolazio datu erreal eta azken esandako eran balioztatuko datu konparaketek, egun batean 0,9 orduren azpiko batez besteko errorea ondorioztatu dute. Errore handia badirudi ere, beraiek doitasun onargarria dela diote, garbi izanik, emaitza hau ez dela aplikazio zientifiko batean erabilgarria. Gauza da eguzki erradiazio globala, kalitate zientifikoan neurtzeko diseinatuak diren piranometroak intsolazioa ebaluatzeko lanerako erabiltzea, inongo gain kostu edo inbertsiorik gabe.

Eguzki erradiazio potentzialaren balioespena


Eguzki erradiazio potentziala lurreko kanpoaldeko atmosferan zehazki finkatuta dago eta Eguzki Konstantea bezala ezagutzen da. Konstante honek urtean zehar gora behera txiki batzuk baditu ere, bere batez besteko balorea 1373 W/m² dela esan daiteke, beti ere eguzki izpiekiko perpendikularra den plano horizontalean neurturik.

Eguzki erradiazio potentziala (S0) lurreko puntu eta une jakin batetarako hurrengo moduan kalkulatzen da:
S0 = 1373 . sen Φ
non diren
1373 W/m²   eguzki konstantea
Φ   eguzki angeluaren gorapena

eguzki angeluaren gorapena ondorengo moduan kalkulatuko genuke:

sen Φ = sen δ . sen l + cos δ . cos l . cos {360/24 . (t - t0)}
non diren
Φ  eguzki angeluaren gorapena
δ   eguzki deklinazioa
l   lekuko latitudea
t   lekuko, uneko eguzki ordua
t0   lekuko, eguerdiko eguzki ordua

Eguzkiaren deklinazioa ( δ ) hurrengo moduan definitu daiteke: lurraren plano ekuatorialak eta eguzkiaren eta lurraren zentroak lotzen dituen irudipenezko zuzenek sortzen duten angelua. Cooperren metodoaren arabera:

δ = -23,45 . cos {360/365 . (j + 10)}
non diren
δ   eguzki deklinazioa
-23,45   munduaren polo-ardatzarekiko plano-eliptikoaren normalak
duen inklinazio angelua. Plano-eliptiko hau munduak urtean
zehar eguzkiari biran irudipenez sortutakoa da
j   egun Julianoa
j+10   ekuazioa abenduaren 21ari erreferentziatzen da, perihelioa

Lekuko, eguerdiko eguzki ordua ( t0 ) hurrengoa litzateke:
t0 = 12 - lc - Et
non diren
t0   lekuko, eguerdiko eguzki ordua
lc   lekuko longitudearen zuzentzailea
Et   denboraren ekuazioa (ordutan)

lc = (ls - l ) /15
15 = 360 / 24
non diren
ls   lekuko meridiano estandarraren longitudea (Nafarroaren kasuan 0 litzateke, Greenwich meridianoagatik)
l   lekuko longitudea

Denboraren ekuazioa. batez-besteko eguzki ordua (erloju zehatz batek neurtua) eta itxurazko eguzki orduen (eguzki erloju batek neurtua) arteko aldea da. Bere fomulazioa hurrengoa da:

Et = {-7,655 . sen (2 . π. j / 365,242) + 9,873 . sen {2 . (2 . π. j / 365,242) + 3,588}}/60

(kasu honetan angeluak radianetan daude)

non diren
Et   denboraren ekuazioa (ordutan)
j   egun Julianoa

Eguzki ordu edo batez-besteko eguzki ordua (erloju zehatz batek neurtua) eta itxurazko eguzki orduen (eguzki erloju batek neurtua) arteko aldea lurrak eguzkiaren biran egiten duen orbita eliptikoak eragiten du (Kleperren deskribatutako mugimendu planetarioen arabera), lurrak bere orbita horretan ematen duen abiadura aldatuaraziz, mantsoagoa alderik urrutienean eta azkarrago gertuenean. Bestalde batetik eliptikaren oblikuitateak ere bere eragina du (Eratostenes) edo lur-ardatzaren inklinazioa eliptikarekiko.
:: gora ::
Kontaktua        Estekak        Lege abisua