Gainontzeko zonalde klimatikoak ikusi
Zonalde klimatiko honek Nafarroako hegoaldea hartzen du, orografia laua du eta orokorrean ez du itsas-mailarekiko 400 metroko altitudea
gainditzen. Iparraldean Erdialdea du mugakide. Erribera osoa barne hartzen du, eta iparralderaino hedatzen da Gares, Erriberri
eta Caseda barruan dituela.
Iparraldean klima mediterraneo Csa da Köppen-en sailkapenaren arabera, prezipitazio nahiko urriekin eta uda bero eta lehorrekin.
Urtean metatutako prezipitazioa 600 l/m²-era iristen da Erdialdearekin egiten duen mugan, eta murrizten doa hegoaldera jo ahala,
Villafrancako hegoaldean Ebro arroko erdialdeko eremuak berezkoa duen estepako klima agertzen da. Honek Bsk edo estepako klima hotza
izena du.
Berezko landaredia laboreengatik ordezkatua izan da gehien bat. Zonalde mediterraneoan landaredi potentziala karraskala (Quercus rotundifolia izango litzateke,
zonalde esteparrean sastrakadi altuak, abaritzekin (Quercus coccifera) tartekatuta. Erriberan berezko landaredia ezkai (Thymus vulgaris),
erromero (Rosmarinus officinalis) eta espartzuz (Stipa tenacissima) osatutako sastrakadi
baxuak dira, Alepo pinuz (Pinus halepensis) osatutako birbasoketaz lagunduta.
Nafarroako meteorologia eta klimatologia
Hegoaldea
Nekazal erabileraren arabera, bi zonalde bereiz ditzakegu: iparraldeko zerro hezeagoa, Erdialdearekin muga egiten duena Erriberriraino
gutxi gora behera, eta Erribera.
Iparraldean zereal, mahasti eta olibondoen lehorreko laborantza egiten da. Erriberan laborantza ureztatuko eremu zabalak topatzen
dira ibai nagusien alubioietan, lehorreko lurrak idortasunetik gertu daude eta etekin gutxiko zereal laborantza egiten da batik bat,
eta gainontzeko eremuetan mahasti, olibondo eta arbendol laborantza garatzen da. Ur baliabide eskasiagatik, Erriberan Nafarroako
behin-behineko laborantza ureztatu gehiengoa topatzen da. Laboratu gabeko zonaldeak sastrakadiz estalita daude, edo neguan abeltzain
ustiapenerako erabilitako larre-sastrakadiz, eta Alepo pinuz (Pinus nigra subsp. laricio) osatutako birbasoketaz.
Sailkapen klimatikoak ikusi.
Erriberriko eta Buñuelgo grafiko klimatikoek zona mediterraneo eta esteparraren ezaugarriak adierazteko balio dute.
Sailkapen klimatikoak ikusi.
Erriberriko eta Buñuelgo grafiko klimatikoek zona mediterraneo eta esteparraren ezaugarriak adierazteko balio dute.
Erribera
Klima mediterraneoa iparraldeko zerrendatik, Erriberriraino zabaltzen da, urtean metatutako prezipitazioaren batez bestekoa, 500 l/m²-tik 600 l/m² bitartekoa izanda. Nafarroako Erriberak, Lodosako hegoaldean, Erriberri eta Caseda; Ebro ibarreko klima mediterraneo kontinentalizatua du. Inguruko mendiek eskualdea eragin ozeanikoetatik babesten baitute, kontinentalizazioa areagotuz (negu hotzak eta uda beroak) eta prezipitazioak urrituz. Idortasuna eskualdeko klimaren ezaugarririk adierazgarrienetako bat da. Euri gutxi egiten du eta, gainera, hilabeteak eta urteak alderatzen baditugu, modu irregularrean gertatzen dela ohartuko gara, denbora luzea igaro baitaiteke batere prezipitaziorik gabe. Urtean metatutako prezipitazioaren batez bestekoa, ez da 500 l/m²-tik pasatzen, eta hegoaldean 400 l/m²-tik beherakoa da, hemen estepako klima ematen da. Urteko batez besteko tenperatura 13,5ºC eta 14,4ºC-tako bitartekoa da iparraldetik hegoaldera. Haizea dugu Ebro ibarreko elementurik aipagarrienetakoa, normalean ipar-mendebaldetik hego-ekialdera dabilena, ziertzo deritzon haize hotz eta lehorra. Hau mendebaldeko Mediterraneoan ekaitza sortu eta aldi berean ekialdeko Atlantikoa goi-presioek hartzen dutenean sortzen den haizea da. Urteko edozein sasoitan agertzen ahal da, baina normalean udaberrian izaten da.
Erriberako intsolazioa Nafarroako handiena da, urtean 2.250 ordu iparralde eta mendebaldean; eta 2.800 ordu ingurutakoa hego muturrean.
Klimaren deskribapena urtaroz urtaro:
Udaberria (martxoa, apirila eta maiatza)
Eskualde hau kontinentala denez, sasoi ekinokzialak laburrak izan ohi dira eta tenperatura aldaketa handiak gertatzen dira. Tenperatura maximoen batez bestekoek udaberrian gorantz egiten dute: martxoan 14,5 edo 16 ºC, eta maiatzean berriz 20,3 edo 23 ºC artekoak dira, zonalde desberdinen arabera. Maiatzaren 1etik aurrera ez da normala izotza izatea. Metatutako prezipitazioa 105 eta 190 l/m² artekoa izaten da, hegoaldetik iparraldera. Eguneko batez besteko eguzki-orduen kopurua ere gero eta handiagoa da: martxoan 7 ordu inguru, eta maiatzean 8,5; ziertzoa maiz izaten da.
Uda (ekaina, uztaila eta abuztua)
Uda lehorra eta beroa izaten da, Azoreetako antizikloiak eraginda. Batez besteko tenperatura maximoak uztail eta abuztuan 28,7 eta 31 ºC artekoak dira, eta batez besteko orokorrak 22 eta 24 ºC artekoak; ipar-mendebaldetik hego-ekialdera joan ahala, zenbat eta itsasoaren eragina urrunago izan, tenperaturak beroagoak dira. Beraz, Tuterako hegoaldean Nafarroako udarik beroenak izaten dira. Urtean euririk gutxiena izaten den sasoia da, prezipitazioak oso urriak eta oso irregularrak izaten dira, eta oro har hiru hilabete hauetan 65 eta 115 l/m² bitarte erregistratzen dira.
Eguneko batez besteko intsolazioa 9 - 10 ordukoa izaten da; Nafarroako intsolaziorik handiena, hain zuzen ere.
Udazkena (iraila, urria eta azaroa)
Udazkena laburra izaten da. Irailean udako eguraldiak segitzen du, eta batez besteko tenperatura maximoak 25,5 ºC ingurukoak izaten dira. Urrian ere, tenperaturak atseginak izaten dira: maximoak normalean 19,5 ºC-tik gorakoak, eta izozterik ez. Azaroa heldu orduko, tenperaturak hotzak izaten dira, maximoen batez bestekoa 13,5 ºC ingurukoa, eta gauez izotza egitea ez da harritzekoa izaten.
Udazkenean berriz beste euri sasoi bat hasten da. Metatutako batez besteko prezipitazioa 100 eta 180 l/m² artekoa izaten da, tokien arabera. Egunak laburtu eta hodeiak ugaritu ahala, eguneko batez besteko intsolazioa, irailean 8 ordu ingurukoa izaten dena, azaroan 4,5 ordura murrizten da.
Negua (abendua, urtarrila eta otsaila)
Urtarrila hilabeterik hotzena izanda, batez besteko tenperatura 5,5 ºC ingurukoa izaten da, batez besteko maximoak 9 eta 10 ºC artekoak, eta apenas elurterik egiten duen; hala eta guztiz ere sentsazio termikoa oso hotza izan daiteke ziertzoaren eraginez. Batzuetan behe lainoa egoten da, eta Ebro ibarraren hezetasunaren ondorioz egun osoan iraun dezakeena. Hori gertatzen denean tenperaturak hotz-hotzak izaten dira, eta maximoek ez dute 0 ºC-ak gainditzen.
Metatutako prezipitazioak oro har 70 eta 157 l/m² artekoak izaten dira, eta eguneko batez besteko intsolazioa, gutxi gorabehera, 4 - 6 ordukoa izaten da, tokien arabera.
Sailkapen klimatikoak
- Köppen
Köppen-en sailkapen klimatikoaren arabera lurralde honetan C multzoko (klima epelak) eta B multzoko (klima lehorrak) klimak ematen dira.
| C MULTZOA: KLIMA EPELAK | Hezea, hilabete hotzenaren batez-besteko tenperatura -3ºC (edo 0ºC) eta 18ºC artean, eta hilabete beroenaren batez-besteko tenperatura 10ºC baino altuagoa | ||
| Csa: Mediterraneoa | Klima epela, uda lehor eta beroekin. Prezipitazioen murrizketa nabari bat somatzen da udan. Klima mediterraneoren adibide garbia da. | Erriberako ipar zatia baino zerbait gehiago hartzen du, gutxi gora-behera Villafranca arte. | |
| B MULTZOA: LEHORRA | Tenperaturak ebapotranspirazio potentziala baino baxuago | |
| Bsk: Estepako klima hotza | Tarteka mediterraneo lehorra ere deitua da, klima mediterraneoaren mugan ematen bai da, idortasunak gora egiten duen heinean. Klima epel bat da, prezipitazio urriekin urtean zehar. Udan ez da prezipitazio minimo argi bat ematen klima mediterraneoaren antzera, baizik eta urte guztian zehar ematen diren balore plubiometrikoak baxuak dira. Urteko batez besteko tenperatura 18 ºC-tik beherakoa da. | Klima hau Erriberako hegoaldean ematen da, Andosilla ingurutik hegoalderantz Ebroren ibarra jarraituz. |
Hegoaldea: Klima motak Köppenen arabera
C Multzoa, Klima epelak:
 |
Csa: Mediterraneoa |
B Multzoa, Klima lehorra:
 |
Bsk: Estepako klima hotza |
- Papadakis
Papadakis-en sailkapen klimatikoaren arabera eremu honetako klimak mediterraneo eta estepakoa multzoetakoak dira, eta ondoren adierazten dira;
| MEDITERRANEO KLIMA (Me) | ||
| Mediterraneo epel lehorra (Mets) | Klima epela da uda lehor eta beroekin. Erregimen
hidrikoa mediterraneo lehorra (Me), urtean zeharreko prezipitazio urriekin, uda garaian 3 edo 4 hilabete lehor ematen dira. Negu motak oloarenak (Av) eta uda motak artoa (M) edo arrozarena (O), lekuaren arabera. |
Erriberaren zatirik gehienean ematen da, hegoaldeko muturrean ezik. |
| ESTEPAKO KLIMA (E) | ||
| Estepako klima epela (Et) | Klima epela da uda bero eta prezipitazio urriekin urte guztian zehar,
murritzegiak klima mediterraneoa izateko. Udan ez da minimo adierazgarri bat ematen. 4 hilabete lehor ditu.
Negu motak oloarenak (Av) eta uda motak arrozarenak (O) edo artoarenak (M). Erregimen hidrikoa esteparra (St). |
Sartaguda iguru eta erriberako hego muturrean, Tuteratik behera. |
Hegoaldea: Klima motak Papadakis arabera
Mediterraneo klima (Me):
 |
Mets: Mediterraneo epel lehorra |
Estepako klima (E):
 |
Et: Estepako klima epela |
|
|
:: gora ::
